JK 55 jaar - terugblik door Harry Notenboom

Jongerenkerk Venlo 55 jaar

Van de  dingen die bleven en over de dingen die veranderden

***

Wie had ooit gedacht dat Jongerenkerk van Lei Brueren het 55 jaar zou volhouden?

Nog steeds ziet hij vanaf zijn portret alle mensen de kerk binnenkomen. Zijn formule heeft aangeslagen, want het wezen­lijke is gebleven. Iedere zondag om 10 uur samenkomen om na te den­­­­ken over wat de Bijbel bedoelt en om te proberen zich op te trek­ken aan het voor­­­­beeld van Jezus van Nazareth. En ook om elkaar weer eens te zien, samen te zingen en bidden. Stil te zijn. Rust te vinden.

Nog steeds ver­bon­den met de Martinus­parochie ook doordat Deken Spee enkele keren per jaar voorgaat in de Eucharistieviering. Er zijn leden en bezoekers over­­­­le­den. De afscheidsvieringen zijn talrijker dan de doop- en huwelijks­vie­ringen samen.

Er zijn ook mensen die niet meer komen om welke reden dan ook. Twee namen  noem ik: Etty Lahaye, de huisgenote van kape­laan Brueren is om gezondheidsreden verhuisd naar Venray waar haar dochter woont.

Aan Etty heeft de Jongerenkerk veel te danken.

Lilo Stark is ook in de buurt van haar dochter gaan wonen. Zij heeft zich jarenlang ingezet voor vluchtelingen.

Nu ik spreek over vluchtelingen denk ik aan de familie Bakoukimi. Kapelaan Brueren en de Jon­­ge­ren­­­kerk hebben veel gedaan voor de toelating en de integratie van deze Congolese familie.

Op hun beurt hebben de Bakoukimis jarenlang vieringen opgeluisterd met hun mooie Afrikaanse muziek. Onlangs hebben zij dat voor de laatste keer gedaan: de dochters zijn de stad uit. In Parijs en Brussel: Europese integratie!

Maar ook nieuwe gezichten lieten zich zien, maar minder dan die wegbleven. Nog steeds komen er soms Duitse bezoekers en er zijn Duit­se leden van het prachtige koor dat de laatste jaren gediri­geerd wordt door Dries Verhoeckx. De na zijn pensionering en nu moeilijk herkenbare als vrijwilliger werkende Gé van der Heijden begeleidt op de piano, maakt veel teksten van vierin­gen en leidt de Big Band.

Er zijn ook nieuwe ontwikkelingen.

Na lang discussiëren is besloten de status van fair-trade kerk aan te vragen en die is verleend. Te zien aan een plaquette aan de voorgevel van de kerk. Dat geeft verplichtingen op gebied van duurzaamheid.

De toegenomen bezigheden van pastor Hub van den Bosch met zwervers en daklozen is in het land zó opgevallen dat het nationale tijdschrift Diakonie & Parochie van maart 2019 een groot artikel wijdde aan het werk van Hub van den Bosch, getiteld: “Als kerk maken we verbinding tussen wat we vieren en wat we doen”. Dan ontdek je dat hij ministens evenzeer met zwervers en hulpbehoe­venden omgaat als destijds Leo Brueren, die ook Doortocht op­richt­te.

Elke week is er de solidariteitsmaaltijd, georganiseerd door een vaste groep Jongerenkerkers met eigen financiering en steun uit de stad. Be­schei­den zegt Hub: “ik loop daar dan ook zo’n beetje rond”. Hij besteedt 40% van zijn tijd aan de onderkant van de samenleving en is een spil in het charitasnetwerk van de stad.

Twee (ex-)bestuursleden van de Jon­ge­renkerk zijn al tientallen jaren bestuurslid van de Sint Vincentiusvereni­ging. Twee andere leden werken voor de Stichting Leergeld om behoeftige ouders in staat te stellen hun kinderen aan schoolactiviteiten te laten mee­­­doen.

In 2016 was er een bestuurscrisis. Het voortbestaan van de Jonge­ren­­­­kerk hing aan een zijden draadje. Het bestuur functioneerde niet meer, waar­door de pastor geen ondersteuning meer kreeg van het bestuur. Twee vertrouwelingen van de voorzitter gingen op zijn ver­zoek aan het werk en via stille diplomatie wisten zij de crisis tot een einde te brengen en wel door volledige vervanging van alle be­stuursleden. Onder het motto: “Maak alles nieuw”.

Dat ging met instemming van alle drie de zittende bestuurders, maar toen de hand­­tekeningen moesten komen bleek de voorzitter plotse­ling van mening veranderd. Een nieuwe voorzitter werd als een ingeving door de Heilige Geest voorgedragen.

Maar haar benoe­ming ging via de statutaire procedure: door een meerderheidsbeslissing van twee tegen één kwam het nieuwe bestuur tot stand. Op het nippertje was de Jongerenkerk gered. Voor het eerst is de voorzitter een vrouw: Gerrie Gijsen.

De twee afgetreden bestuursleden vervullen nog steeds belangrijke uit­voe­rende functies. De oud-voorzitter nam helaas afstand van de Jongerenkerk.

Tijdens de vastenconferenties, die aan de Jongeren­kerk voorafgingen (in de jaren vóór 1965) klaagden de kosters van de Sint Martinuskerk en de Antoniuskerk in Blerick over “al die vrouwen op onze gewijde grond”. Kapelaan Brueren had al van het begin de meisjes net zo sterk in het werk betrokken als de jongens. Dat is altijd doorgegaan en de Jongeren­kerk heeft veel te danken aan de krachtige mede­wer­king van vrou­wen. Nu is het zelfs zo dat twee derde van het bestuur uit vrouwen bestaat.

Het nieuwe bestuur heeft ook de Stichting Vrienden van de Jongerenkerk nieuw leven ingeblazen. Een nieuw bestuur en een aan de tijd gebrachte werkwijze met beleidsplannen en zo. Twee am­­bas­­­­­­­sadeurs helpen met het vinden van nieuwe sponsoren. Want er is veel geld nodig om de zaak draaiende te houden.

Wat ook nieuw is zijn de dubbelfuncties. Bijvoorbeeld lid van het koor en lector tegelijk. Een bestuurslid is ook koorlid en tevens nog lector. De pastor met zijn mooie stem is tevens lid van het koor. Vaak zie je de witte figuur zich verplaatsen van altaar naar koor en omgekeerd.

Ook de relatie met het bis­dom is anders. Een lid had in de krant een stukje gelezen over de hulpbis­schop, die het had over het betrekken van de jeugd bij de kerk. Hij stuurde hulpbisschop De Jong een brief of het ook niet eens goed zou zijn in dit verband de Jongerenkerk te noemen. Hij voegde het boek over de Jongerenkerk erbij.

Tegen alle verwachting in kwam er een dankbrief waarin de hoop werd uitgesproken dat velen er een bemoediging in zouden vinden.

Kort nadien, in de zomer van 2019, bezocht de nieuwe bisschop van Roermond, Harry Smeets de Jongerenkerk in het kader van zijn kennismakingstournee in de acht dekenaten. Samen met Deken Spee, die hem daartoe had aangespoord.

Een positieve kennismaking waarbij Hub van den Bosch het werk van de Jonge­ren­kerk uiteenzette en de bisschop uitnodigde ook eens te komen voor­gaan in een eucharistieviering. De bisschop wei­gerde dat niet, maar zei dat zijn secretaris hem geadvi­seerd had voor­­­­­­zichtig te zijn met toezeggingen. We hadden jarenlang nooit verwacht dat de bis­schop nog eens de Jongerenkerk zou bezoeken.

Eens in de maand komt pater Piet Giesen nog steeds uit Eindhoven voorgaan in een eucharistieviering ondanks zijn afne­mende gezond­heid. Om eucharistievieringen in de toekomst zeker te stellen – naast de vieringen van breken en delen Waarin Hub, Piet Linders en Truus van der Heyden voorgaan - vond Hub de Carmeliet Pater Ruud Willemsen uit Overloon bereid met de Jongerenkerk kennis te maken.

Hij is enkele keren geweest. Van Gerrie hoor ik dat hij ook vergaderingen van pastoraal team en bestuur bezocht en hij staat ook al voor enkele vieringen binnenkort ingepland.

Toen sloeg begin maart 2020 het virus toe. Het dodelijke en maatschappij verlammend corona­virus. Niet alleen in Venlo, in heel Limburg, in de hele wereld: een pandemie.

Van alles werd gesloten ook kerken en er kwam een anderhalve meter samen­leving. Er zijn mensen die er het begin van het einde van de wereld in zien. Maar niet van de Jon­ge­renkerk.

Het begon met zondags rond tien uur de mogelijkheid te bieden – niet te veel tegelijk komen wegens de afstand – om een inte­n­tielichtje aan te komen steken. Al gauw werden het mini­vierin­gen met stoelen op afstand geplaatst. De pastor in zijn witte kovel met stola, gezamenlijk gebed, evangelielezing en muziek uit de geluids­instal­latie.

Op 2 mei al met zo’n twintig bezoekers. Op afstand en met de teksten op papier.

In deze barre tijden liet de Jongerenkerk de daklozen ook niet in de steek. Er was elke dag in samenwerking met de gemeente opvang in het kerkgebouw met koffie, brood en soep. Op afstand.

De Jongerenkerk heeft haar 55 jarig bestaan in quaran­taine beleefd. De hardwerkende en keigoede webmaster Max Görtjes stuurde in die tijd elke week een Nieuwsbrief met mededelingen en vol inspiratieve teksten. Naar 116 abonnees. Waar Hub die allemaal vandaan haalt is voor mij een raadsel. Barre tijden, maar de geloofsgemeenschap van Leo Brueren, Hub van den Bosch en de diep verbonden leden is niet “kapot te krijgen”.

Harry Notenboom, 5 juli 2020.